اسپارطه نڭ بیڭ قلمله نورلره خدمت ایدن مبارك صاوە كویی پك چوق قهرمان طلبه لری رسالۀ نور خدمتنە ویرمشدر . او قهرمانلردن بریسی ده مبارك حسن چاووش ایدی . بو ذات اوزونجه آڭلاتديغي خاطره لرنده ١٩٥٠ - ٦٠ آراسی دونمده كي نور خدمتیله علاقه لی مهم نقللرده بولونمشدر . بدیع الزمان حضرتلرینڭ خسرو افندی ایله برلكده عین أوده قالدیغی كونلرله علاقه لی بعض خاطره لرڭ دە یر آلدیغی بر قسم افاده لری شویله در :
” اسكیدن بری اسپارطه نڭ بتون اجراآتنی خسرو افندی یاپاردی . مثلا ؛ چولوق چوجغنی هپ بو یوله هبه ، فدا ایتمش ، أوندن هیچ چیقمادن دواملی یازیله مشغول اولمش ، حافظ علینڭ ( ر ع ) وفاتندن صوڭره خدمت یوكی اوڭا قالمشدی . تألیفات اولسون ، مكتوبلر اولسون اوڭا كلیردی . او چابوق چوغالتير ، سری یازاردی ، نره یه كيده جكسه كوتورولوردي . بز صاوە كویی اولارق سكز كیشی قرار آلدق ، هر كون بر كیشی خسرو أفندینڭ أوینی يوقلاياجق ، يازيلانلر نره یه كیده جك ؟ نره یه كوتوروله جك دییه .
بر كون بن واردم . خسرو افندی : ” قرداشم حسن ، كوك دره كويیندن حاجی عبد الرّحمن ایكی قامیون میشه اودونی كوندرمش ، صوەدن اخلاصلی كنچلردن كلین ، ناجاقلرله ، بيچقيلرله او اودونلری بوليورڭ “ دیدی . استاد أوچ آی قدر خسرو أفندینڭ أوست قاتنده قالمشدی . او زمان اولویور بو حادثه . بن همن خبر يوللادم ، اوتوز یدی كیشی اولدق . أوڭ اوڭنده بوشلقلر واردی ، اودونلر اوراده يدي . اودونلری بولركن یانمزده محمد چاووش دییه بر ذات واردی ، صاوە كويینن یاشلی بر ذاتدي . همن سسسزجه ” استاد بزه باقییور “ دیدی . استاده طوغري باقدم ، اللرینی قالدیرمش دعا ایدوب طورویوردی قارشومزده . باقدم استاد سلام ویردی بزه ، كیری چكیلدی … آرادن یاریم ساعت كچدی ، هپمزه برر دلیكلی ٢،٥ ( ایكی بچوق ) قوروش كوندرمش . قرمزی باقيردن كنارلري طیرتیقلی . رسم اولمادیغندن استاد اونلردن طاشيرمش . صوڭره زبيري گوندرمش . دیدی : ” استادمزڭ سلامی وار ، حقيڭزي حلال ایتمه ڭزی ایستییور ، او سزه حقنی حلال ایدییور ، بو پاره لری ٢٥ ‘ر لیره یرینه قوللاناجقسڭز ، كیسنڭ دیبنه قوياجاقسڭز “ دیدی . بز چوق سویندك .
نه یسه براز صوڭره ایش بیتدی . ایش بيتنجه بز اون سكز كیشی قالمشز . همن زبیر آغابگ كلدی . ” قرداشلر كيتديمي “ دیدی ؟ بر قسمنڭ كیتدیگنی سویله دك . ” استاد سزه بال ییدیره جك “ دیدی . مبارك استادمز او قدر ممنون اولمشكه ، چای قاشيغندن براز بویوك بر قاشيقله اورته یه قونان طبقدن كندی الیله آغزيمزه صيره يله بال ييديرييوردى . بر ده ” قهرمانلر ! قهرمانلر ! صوەلي قرداشلر ! “ دییه الیله اوقشييوردي بزی . اوراده بزه أوچ - بش دقیقه درس یاپدی . ” قرداشلرم ! بالخاصّه صوەليلر ، سز چوق شكر ايدڭكه ، جناب حقّ لطفنی سزه احسان ایتمش . چوق كویلر واركه ؛ رسالۀ نوردن هیچ خبرلری یوق ! باق الحمد للّٰه ٣٧ كیشی كلمشسڭز ، بو خدمتڭز بوشامي كیدییور صانييورسڭز ؟ ان شأ اللّٰه اونڭ مكافاتنی اوته ده كوره جكسڭز . نه موتلو بویله خدمتلر نصیب اولانلره “ دییه بزه مژده لر ویردی .
استاد نمازه طوردیغنده أو صاللانيردي
استاد حضرتلری یینه خسرو أفندینڭ اوینڭ أوست قاتنده اوتوروركن ، بر كون بن قالین اودون پارچه لرینی اوفاقلييورم . او زمانلر دواملی خسرو افندی یه كلوب كیتدیگمدن آتا اولاد كبی صميمي يز . هركس ده خسرو أفندینڭ یاننه صوقولامييور . عین استادڭ یاننه هركسڭ كيره مديگي كبی . او دە أوندن چيقماديغندن طولایی . بر كره كورسه ك ده كيتسه ك ، دییوب ده دوننلر چوق اولویوردی . چوقلر دە بڭا كلیر ، ” شفاعتجی اوليوير ده ، خسرو أفندی یی كوره لم “ دیرلردی .
خسرو افندی یه دیدم : ” آغابگ ، استادڭ ألنه بر صو دوكسه ك ، مساعده آليويرسه ڭز آرقه سنده دە جماعت اولارق بر نماز قلساق . “ خسرو افندی دیدیكه : ” استاد ، تام سنڭ قارشينده كي پنچره ده تصحیح ایدییور . او أوگلن نمازینه یاریم ساعت قالا كتابی رافه قویار ، قلملری قالدیرر . سن تعقیب ایت ، كتابی رافه قویوب قوللریڭی صيوه مه يه باشلاینجه ، او آشاغی اینر ، سن ده اودونلری سله يه طولدیر ، مردیونڭ دیبنده اودون رافي وار ، اورایه دوكرسڭ . او دە یوقاریدن كلنجه ، بن سزڭ آرزوڭزی سويلرم “ دیدی . بن پنجره دن استادي گوروردم ، بش آلتی چشیت قلمی واردی . صاريغنڭ آراسنه برینی قور ، أوبورنی چیقاریر ، دگيشديريردي … .
استاد آیاقلرندن چوراپلري چیقارمش ، پاچالاريني صيوه مش . آیاقلری ، باش پارماقلري بویوك بویوك ، دوزگون ، تا آياغندن تپه سنه قدر باقییورم آرتیق . خسرو افندی ده آلت قاتدە كە اوطه سندن چیقدی . استاد ” قرداشم خسرو ، بو كنچ كیمدر ؟ “ دیدی . خسرو افندی : ” افندیم ، بزم اودونمزي بولن بو قرداشمز ، قاچ سنه در بزه خدمت ایدییور “ دیدی . استاد پنجره دن بنم اودون بولديگمي كورویوردی اوزاقدن . استاد : ” ماشأ اللّٰه ! ماشأ اللّٰه ! “ دییوب بنی اوخشادي ، باشمدن أوپدي . استاد باشندن أوپمه يي چوق مهم طوتارمش … .
خسرو افندی : ” افندیم ، بو قرداشمز آبدست صويڭزي دوكمك ایستییور “ دیدی . ” دوكه بيلير قرداشم “ دیدی . ” جماعته اشتراك ایتمك ایستییور “ دیدی . ” ایده بیلیر “ دیدی . خسرو افندی تنبیه ایدییوردی ، ” چوق تیتیز طاورانیر ، شونی شویله یاپ ، بونی بویله یاپ ، صاپندن دگل آلتندن طوت ، بر قرار دوك ، چوق دوكمه ، آز دە دوكمه ، ناصل اشارت ایدرسه أویله حركت ایت ، پشكيري ویرركن ایكی اوجندن طوت ، پارماقلرنله طوت . “ الحمد للّٰه صوینی دوكدك . استادڭ اوتوراغي وار ، اوڭا اوتورویور بویوك بر آبدست بزي وار ، كريسني كندیسی یاپییور آرتیق .
او نمازه طوروشني ناصل طارف ایدرسڭ ، ناصل طارف ایدرسڭ ! قبله یه دوندكدن صوڭره : ” الهی یا ربی ! “ دییور ، بر دقیقه فلان طورویور ، تكرار بر داها : ” الهی یا ربی ! “ ، تكرار بر داها : ” الهی یا ربی ! “ أوچ دفعه دییور . او أویله دیدكجه ، صانكه صارصيلييور كبی أو . أویله هیبتلی قیلییور استاد . نمازدن صوڭره تكرار ألنی أوپدم ، گنه اوخشادي . ” بن سنی عمرینڭ صوڭنه قدر دعامه داخل ایتدم “ دیدی . اسممی ، بابامڭ اسمنی صوردی . باباڭ مصطفی ، آننه ڭ عائشه ، كندڭ حسن ” بلكه ده علی بيتدن اولابیلیرسڭ “ دیدی .
تكثیر ماكینه سی ، ابراهیم كلڭ اونده ایدی
تكثیر ماكینه سی آلیندی . خسرو افندی اڭ اعتمادلي بزم كویی بولویوردی . كویمز عمومیدر الحمد للّٰه . ایچمزدن بر فاسق ، علیهمزده بر شخص چیقمادی . عموم صوەليلر ، رساله لری قبول ایتمش طورومده در . قادین - اركك ، كنچ - اختیار عمومًا بیڭ قلمله هركس فعالیتده . تكثیر ماكینه سی ، ابراهیم كلڭ اونده ایدی ، تكثیر اوراده ياپيليردي . تكثیر زمانی بز یگرمی یگرمی بش كیشی ديزيلير ، كاغد مركبی هنوز اممه ديگندن مركّب طاغیلماسین دییه چيقاني همن بریمز قاپار ، قوروسون دییه چاقديغمز چيته لره آثاردق . بعض كاغدلر عادی چیقار بزی چوق اوغراشديريردي . قولی چويردكجه چیقان كاغدلری صيره يله قاپيپ سرردك قوروسون دییه . تكثیر ایشی أوچ - درت سنه اونڭ یعنی ابراهیم كول آغابگڭ اونده صاوەده دوام ایتدی … .
أوینی خدمته ویرنلره و خدمته آچانلره استادمزڭ بویوك مژده سی
صوڭره دن ، ايلريكي سنه لرده ابراهیم آغابگ آغیر خسته لاندي ، مباركڭ قارننده صو بريكمشدي . حتّی بر كون اوینه كلدم ، باقدم چوق آغیر خسته . بویله باشنی صاللييور ، باقدم تحمّل ایده میه جك وضعیتده ، مساعده ایسته دم ، آیریلدم . نه یسه صباحلین اودن چیقدم ، باقدم استادڭ تاقسيسي وار شو مسجدڭ اوڭنده ( صاوەده ) . همن قوشدم واردم آرابه يه . مگر استاد ابراهیم آغابگڭ وفات ایده جگنی معنًا كورمش ، مژده یه كلمش . باقدم خسرو افندی استادي آرابه دن چیقارمش . خسرو افندی اوڭده ، استاد كریده طورییورلر . بهاردي غالبا مایس آیی اولابیلیر . استاد هر یره كیدركن يورغانه بورونور كیدردی ، یینه آرقه سنده یورغان بورولی .
خسرو افندی بڭا : ” قرداشم حسن ، استادمز ابراهیم اونباشي ( گل ) ایله ، مصطفی گلي زيارته كلدی ، تاقسی چیقماز دییه بوراده اينيويردك ، مصطفی گلي بورايه قدر چاغيريوير “ دیدی . حالبوكه آرابه اورایه چیقاردی . همن بورایه یعنی شیمدی ایچنده اوتوردیغمز مصطفی گل آغابگڭ اوینه قوشدم . عائله سي چیقدی :
” او ، فلان تارله یه كیتدی ، بر بچوق ساعت سورر “ دیدی . خسرو افندی یه عينسني سویله دم . ” ابراهیم اونباشي يي چاغیر كل “ دیدی .
” آقشام زیارتنه واردم ، آغیر خسته ، قونوشمه یه وقتی یوق “ دیدم . ” چوقمي آغیر خسته ؟ بزم كلديگمزي سویله ، بلكه كله بیلیر “ دیدی . بن ده چاغيرمغه كیتدم . ابراهیم آغابگ بنی كورونجه : ” اوغلم حسن سنمیسڭ ؟ قونوشمه یه وقتم یوق “ دیدی .
” اما سڭا بر مژده يله كلدم ، استاد حضرتلری كلمش ، سنی بكله یور “ دیدم .
” نه ه ! نرده ! “ دیدی . مبارك همن قالقدی ، ” طوت قولمدن “ دیدی . قارنی بویله شیش . باستوني ألنه ویردم ، قولنه كیردم . استادمز ابراهیم اونباشي يي كورونجه باغیرارق :
” ابراهیم اونباشي ! سمان نه دییور بیلییور میسڭ ؟ “
” بیلمه یورم استادم ! هر شیئی سن أوگرتدڭ ، بز نه بیلییورزكه ذاتاً . “
” بن جنته كیدییورم ! بن جنته كیدییورم ! بن جنته كیدییورم ! ایشته سنڭ سمان بویله دییور “ دیدی استادمز .
ابراهیم آغابك : ” سنڭ كبی ذاتلر مژده ایدرسه بڭا نه موتلو چوق شكر ، بیڭ شكر “ دیدی . نه یسه ياناشدي استادڭ اللرینی أوپدي .
استاد : ” ان شأ اللّٰه جناب حقّ سڭا أویله قصرلر حاضرلادىكه ، هبه ایتدیگڭ ، خدمتده قوللانديغن اوطه لرڭ قاچ قاتني جناب حقّ سڭا اوراده حاضرلادی ، اوراده كوره جكسڭ . “
” سندن اللّٰه رضی اولسون استادم ! بزی ضلالتدن سن قورتاردڭ . سنڭ بو مژده ڭ بڭا یتر غیری “ دیدی .
استاد ، ” كوتور قرداشم یاتسون یاتاغنه “ دیدی . بر پازارایرتسی كونی بو حال اولدی ؛ ایرته سی پازارایرتسی طوپراغه دوشدی مبارك . مگر استاد وفات ایده جگنی حس ایتمش ، اوڭا مژده یه كلمش . شو كرامته باق .
صوەدن اگیردیره ؛ اورادن دە بارلایه كیدن رساله لر
استاد امرطاغنده ایكن ، خسرو افندیدن اللی دانه ذو الفقار مجموعه سی ایسته مش . بن ده خسرو افندی یه وارمشدم . ” قرداشم حسن كلدیگڭ ایی اولدی ، بر صیقینتیمز وار “ دیدی . ” خیر اولا آغابگ ، نه او ؟ “ دیدم ” استاد حضرتلری اللی دانه ذو الفقار مجموعه سی ایسته مش ، اسكیدن بورانڭ پوسته خانه سندن يوللييوردق ، خبر كلدی ، یڭی بر مدیر كلمش : ” صاقین بندن خبرسز قرآن حرفیله بر حرف بیله اولسه كتاب كوندرميڭ “ دییه خائن آدم امر ویرمش . شیمدی اورادن يوللاسه ق كتابلر محو اولور “ دیدی .
خسرو افندی استادڭ أمرینه او قدر اهمّیت ويررديكه ، همن حرفیًا یرینه كتيريردي . ” اورادن كوندره مييورز ، استادڭ أمرینی یرینه كتیرمك لازم نه یاپالم ؟ “ دیدی . بن ده : ” سن بیلیرسڭ آغابك ، سن نه دیرسه ڭ اونی یاپالم ، بز بیلمییورز “ دیدم . ” شویله بر شی عقلمه كلییور ، بن شیمدی سڭا پاره ویره جگم بر اورغان ، بر چوال آلاجقسڭ ، سن بو كتابلري صیرتنده اگرديره گوتوره جكسڭ “ دیدی . ” اگیردیرده علی صاوران ( چلینگیر علی ) وار . او ، اوراده خدمتی یاپان قرداشمزدر ، سن كتابلري اوڭا ویر . او نه یاپار ایدر كتابلري استاده گوندرير . كیدر میسڭ قرداشم ؟ “ دیدی . ” حی ! حی ! آغابگ “ دیدم . نه یسه كیتدم چارشویه ، اورغان آلدم ، چوال آلدم . كنچلك ده وار ، خدمت اوزریمزه ترتّب ايتديمي اهمال ايده مزدك . ” نه قدر قويالم ؟ “ دیدی . ” هپسنی قويالم “ دیدم . ” نه دییورسڭ سن قرداشم ، بر بچوق كیلو كلیر بو كتابڭ بر دانه سی ! “ تام دە آغستوس آیی ، هوا صیجاق . ٢٥ – ٣٠ قدر كتاب قویدق . دیدی : ” اڭ آشاغی اللی متره یولون طيشندن ، اورمانڭ ایچندن كیده جكسڭ . “
كتابلري آلدم صیرتمه ، كیده كیده كیتدم . اگرديره وارمادن فیندوس كوينە كجدڭمي بر دگرمن واردر . اوراده بر صو آقاردي او زمان ، شیمدی غائب اولمش . بر ده سوگوت آغاجی واردی . أوّلا چوالي اورمانده صاقلادم . صيرتمده كوپوك چیقمش صیجاقدن . آبدست آلدم ، سوگودڭ كولگه سنده نمازیمی قیلدم . باشم آغيرلاشدي ، براز یاتایم دیدم . همن دالمشدمكه بر باغیرتی : ” هيت ! قالق باقالم ، كیمسڭ ، بورده نه یاپییورسڭ ؟ “ باقدمكه ژاندارمه ، تكمه لييور . او زمانلر ژاندارمه قره قوللردن مختارلره یایان اولارق امر كوتوروردی . هر حالده بنی كورمشلر . او زمانده هركس قاریشییور : ژاندارمه سي ، بكچیسی ، پولیسی هپسی رسالۀ نورڭ علیهنده . حالبوكه او ژاندارمه لر بر حاجینڭ ، خواجه نڭ ویا بر مسلمانڭ اولادی . ” كیمسڭ ، نه یاپییورسڭ بوراده ؟ “ دیدیلر . بردن عقلمه كلدی : ” بن شو كویده چوبانم مال گودويورم ، بورایه صو ایچمگه كلدم “ دیدم . ” مختار كويده مي “ دیدیلر . ” بن طاغده يم نه بیله یم مختاری “ دیدم . ” سيغاره ڭ وارمی ؟ “ ” یوق “ ” كبريتڭ وارمی ؟ “ ” یوق “ ” سنده خیر یوق به ! “ دیدیلر ، چكوب كیتدیلر . بن ده ایچمدن ” سزده ده ایش یوق به “ دیدم . اييكه چوالي احتیاطًا آیری یره قويمشم .
نه یسه آلدم چوالي آقشام نمازینه یاقین علی صورانڭ اوینه اينديردم . علی صورانڭ والده سی چوق مبارك بر انساندي . استاد اوڭا خصوصی دعا ایدرمش . بنی كورونجه ” حسنم نه بو حالڭ ، قاب قره كسيلمشسڭ ، نه كتیردڭ یینه ؟ “ دیدی . ” نور كتیردم نور ، والده “ دیدم . ” ذاتاً سنڭ نوردن باشقه نه ایشڭ وار “ دیدی . ” علی كل اوغلم ، باق صوەلی حسن بر شی كتیرمش قوش كل “ دیدی . خسرو أفندینڭ مكتوبنی ویردم ، مسئله یی آڭلاتدم . ” اول ا لله بن بونلری ايلتيرم استاده “ دیدی .
او صیره لرده دە حسن فيضي ( ر ع ) منظومه لرندن ، استاد حضرتلری سكز دانه خسرو افندی یه كوندرمش ، مهم یرلره كوندریلسین دییه ده سویله مش . خسرو افندی : ” بونلری علی صورانه تثليم ایت . ایرته سی كونی ده بارلایه ، بدره يه ، اسلام كوينە ، قله أوڭينه ، صوه ە برر دانه ویریلسین “ دیمشدی . نه یسه او كیجه اوراده ياتدق ، ایرته سی كون ده یایان اولارق بدره يه ، بارلایه ، اسلام كويینە وس . برر دانه طاغيتدم ، الحمد للّٰه . جناب حقّ او وظيفه يي ده أویله جه ياپديرمش اولدی . “ [١]