خسرو افندی أوگلنه قدر قرآن یازمقله وقت كچیرییور ، اوگله دن صوڭره قاپولرینی زیارتجیلره آچييوردي . ” بو قاپویه كلوب ایمانی بر مسئله یی أوگرنمك ایسته ینلره بن قاپومی آچمازسه م مسئول اولورم “ دییه رك انسانلرڭ ايمانلرينه خدمت ایتمك ایچون دویدیغی مسئولیت دویغوسنی اورته یه قويويوردي . كلنلره رسالۀ نورڭ سنّت سنیه أوزرنده یوروین ، بدعالرله و سیاستله بولاشمامش ، تر تمیز ، یوكسك و استقامتلی یولنی درس ویرییوردی . كندیسنی دیڭله ین طلبه لری بو صحبتلردن آلدیقلری فيضي ، ” أویله اخلاص ، نورانیت و فیضیت طولو بر هوا اولوردیكه صانكه باشمزده قوش وار دە اوچاجقمش كبی پر دقّت ديڭلردك “ دییه آڭلاتييورلر . آلدیقلری بو یوكسك فیضڭ تأثيري آلتنده مملكتلرینه دوندكلرنده ایسه ، زمانڭ شدّتلی باصقی و تهديدلرندن هیچ قورقمقسزين درت الله نور خدمتنە صاحب چیقییور ، خدمت اوغرینه كركن هر تورلی فداكارلغی كوسترییورلردی .

طلبه لرینڭ دنیوی - اخروی هر دردیله ، صيقينتيسيله و مسئله سیله حساسیتله و صبرله علاقه دار اولان خسرو افندی ، هر تورلی سؤاله - چوغی زمان داها كندیسنه صورولمادن - تطمینكار جوابلر ویرییوردی . بر یاندن دە طلبه لرڭ - رسالۀ نور طلبه سی اولمه نڭ بر كرگي اولارق - یازوب كتیردكلری رساله لرڭ آرقه سنه دعالر یازییور ، ‘ قرداشم سن بڭا خزینه كتیردڭ ! ‘دییه كندیلرینی تلطیف ایدییوردی . یازدیغی هر دعا ، طلبه لرینه جدّی بر شوق عنصری اولویور و قلمله خدمتده اوصانمدن دوام ایدییورلردی .

خسرو افندی صحبتلرنده ، ایمان و قرآن حقیقتلرینی ، رسالۀ نورلرڭ اهمیتنی ، رسالۀ نورڭ خدمت اساسلرینی ، بدیع الزمان حضرتلرینڭ معنوی مقام و وظیفه سنی ، ایمان و قرآن دعواسنی ، قلمله نورلره  خدمت ایتمه نڭ قیمتنی ، آخرزمان فتنه لرندن قورتولوش یوللرینی ، صیق صیق قارشيلاشيلان بعض فقهي مسئله لری ، سنّت سنيه يه اتّباع ایتمه نڭ فضيلتنى آڭلاتييوردي . طلبه لرینه اسلامی اخلاق و آدابه صوڭ درجه رعایت ایتمه لرینی تلقین ایدییور ، اسلامیتی هر جهتله یاشامه یه غیرت ایدن بر نسل یتیشدیرمگه چالیشییوردی . نورڭ مشتاق طلبه لری ، ” بنم یانمده دنیا یوقدر ! “ دیین خسرو أفندینڭ صحبتلرنده عادتا كندیلرندن كچییورلر ، دنیوی دردلرندن صييريلييورلر ، خسرو أفندینڭ دیلنده بلّورلاشان حقیقتلرله معنوی عالملره سیاحت ایدییورلردی . طلبه لرینڭ نظرنده خسرو افندی رسالۀ نورڭ جسم كییمش حاليدي . زیرا رسالۀ نورڭ اورته یه قویدیغی قوتلی ایمان و كوزل اخلاقی اونڭ ذاتنده كورویور و حقیقتلرینی اونڭ لسانڭدن درس آلییورلردی . بدیع الزمان حضرتلری اونڭ ایچون ” سر اخلاصه تام مظهر اولدی “ دیمشدی . رسالۀ نورده كي یوكسك حقیقتلری ، اڭ عوامدن برینڭ ده آڭلایابیله جگی شكلده بسیط مثاللرله قولایجه آڭلاتييوردي . بونڭ ایچون صحبتلری دیڭله ینلر أوزرنده عظیم تأثيرلر بيراقييوردي .

شیمدی خسرو أفندینڭ صحبتلرینه بر نمونه اولارق ، ١٩٦٣ ییلنده یاقین طلبه لریله یاپدیغی بر درسنی او زمان سعید نوری أفندینڭ طوتدیغی نوطلردن تعقیب ایدییورز .

” بز قرآنڭ علمنی أوگرنییورز “

” سزڭ هیچ معلوماتڭز اولماسه دە سزڭ اخلاقیڭز ، درستلگیڭز سزی باشلرده كزدیرر . بنم اڭ چوق دقّت ایتدیگم ، اخلاق سویه سیدر .

شیمدی یه قدر قرآنڭ نه دیدیگی حقّنده معنا ویریلییوردی . مثلا :

[ الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ ] الحمد للّٰه ربّ العالمين : ” بالجمله حمد ثنا جناب حقّه  محسوسدر . او دە عالملرڭ ربّیدر “ كبی ( معناسی ویریلییور ) ایدی . فقط ( شیمدی ) رسالۀ نور بونی آچییور . یعنی بز نه ايچون الحمد لله دییە جگز ؟ بونی غایت تفصیلاً ایضاح ایدییور . “

هم ( خسرو افندی ) استادمز ( ر ض ) بسملۀ شريف حقّنده بر ایضاح یاپدیكه جهانه دگردر .

هم سكز یوز سنه أوّل كفرله مجادله ایدن و كرامتلری مسلم و غیر مسلملر آراسنده تواتر كسب ایتمش اولان استادمز غوص اعظم ( ق س ) شیخ گیلانی حضرتلرینڭ ، مبارك قدسی استادمز بدیع الزمان سعید نورسی حضرتلرینه خطابًا : ” سن دار الحكمة الاسلاميه ده اعضا بولونويورسڭ . كویا مسلمانلرڭ یاره لرینه چاره بولمق ایچون چالیشییورسڭ . حالبوكه آصیل خسته سنسڭ “ دییه اولان اخطارینی ایسه ، ( خسرو افندی استادمز ) بزه بويوردقلرنده ، اصل اصلاح ایدیله جك اولان نفس ایسه هپمزڭ كندی نفسلری اولدیغنی بيلديرديلر .

هم یینه حضرت غوص اعظمڭ ( ر ض ) مقامنی خبر ویرمك ایچون او مشهور ‘ قُمْ بِاِذْنِ اللهِ – اللّٰهڭ اذنیله قالق‘ دییه پیشمش طاووغی آیاغه قالدیرمه سی اولان خارقه كرامتلرینی آڭلاتدیلر . و بو صیره ده كندیلری أویله خوش بر ادا ایله ‘ قوم باذن اللّٰه‘ دیدیلركه ، بتون ئولمشلر ديريله جك ظن ایتدك ! جناب حقّ كندیلرندن ابدًا رضی اولسون ، آمن !

هم یینه مبارك و قدسی استادمز ( ر ض ) افندیمز ( خسرو افندی ) ، كندیلرینه ارادۀ جزئیه ، ارادۀ كلّیه حقّنده اولان بر سؤال توجیه ایدیلدیگنده شویله بیوردیلر :

” سنڭ اون بیڭ لیره پاره ڭ واردر . البسه آلاجقسڭ . اڭ اییسنی آلیرسڭ . كندڭ بر شی یییه جكسڭ ؛ اوینه دخی اڭ اییسنی آلیرسڭ . مادام سڭا جناب حقّ عقل كبی قیمتلی بر نعمت احسان ایتمش . أویله ایسه اونڭله اعمالڭ ( عمللرڭ ) دخی اڭ اییسنی یاپ . یعنی ناصلكه ، كييه جگڭ و ييه جگڭ اڭ فناسنی آلوب اللّٰه بڭا بونی آلديرتييور دییه مییورسڭ . أویله ایسه اعمالڭ دخی اڭ خیرلیسنی سچ و اڭ اييسيله عمل ایت . او زمان نور أوستنه نور بولورسڭ . “

( خسرو افندی استادمز بویوردیكه : ) هانگی انسانڭ هانگی شیئی چوق ایسه اوندن او خصوصده استفاده ایدیلیر . مثلا باغ بوزومي زماننده مركب ایله أوزوم كتیرن بر انسان هر ایسته ینه ویرر ؛ فقط سپت ایله كتیرن ایسه هركسه ویرمز . عینًا بویله ؛ دینی معلومات ایله كندینی یتیشدیرن بر كیمسه باشقه لرینه دە فائده لی اولمسی ایچون أوگرندكلري حقیقتلری باشقه لرینه آكلاتوب اونلری یتیشدیرمسی لازم .

هم یینه استادمز ( ر ض ) افندیمز ، جهنّم خصوصنده بزلری دهشتلی اجتنابه دعوت ایدرك جهنمده كی عذابلری ، اشكنجه لری ایضاح ایدرك قورقويه دعوت ایتدی . و بو خصوصده درسلرینی یحیینڭ ( ع م ) ‘ جهنمدن چوق قورقديغني و باباسی زكریا ( ع م ) هر زمان خلقه خطاب ایدركن اوغلی یحیی ( ع م ) یوق ایسه جهنمدن ، اگر خلقڭ ایچنده وار ایسه جنتدن بحث ایتدیگنی بزه تفصیلاً آڭلاتدي .

هم دخی بزم جناب حقّه  هر زمان و هم آڭ ( دائما ) محتاج اولدیغمزی شویله بر مثال ایله آڭلاتارق بزلرڭ دائما جناب حقّه  قارشي شاكر حميد ( شكر ایدن و حمد ایدن ) اولمه مزي سويلردي . ” سزلره بر ایشی اولان بر انسان كلسه ، سزی مدح ايتسه ، سز اوڭا قلبًا دیرسڭزكه ، ‘ هایدی اورادن طالقاووق آدم ! ایشڭ بیته جك ده اونڭ ایچون بویله قونوشويورسڭ ديه رد ايدرسڭز . أویله ده انسان جناب حقّه  هر زمان نهایتسز درجه ده محتاج ایكن ، جناب حقّ هركسه ایسته سه ده ایسته مه سه ده نعمتلرینی ویردیگی حالده بعض انسانلر اونی خاطرلامه يوب آنجق بعض ألی یتیشمدیگی خصوصلرده اللّٰهه  ال آچسه ناصل اولور ؟ فقط انسان جناب حقّه  شدّت احتياجنى هم آڭ آڭلایوب اوڭا ال آچسه نیاز ایدوب يالوارسه البته اللّٰه ردّ ايتمز . هم ال آچسه ، هم ده بعض خصوصلرده باش قالدیرسه طالقاووق و كاذب ( یالانجی ) اولارق رد ایدیلیر . جناب حقّ جمله مزی راضی اولدیغی شكلده خدمت ایمانیه و قرآنیه ده استخدام ایتسین . آمین بحقی سيّد المرسلين . “

هم یینه توبه حقّنده استادمز ( ر ض ) بویورویور : ” دواملی توبه ایتمك لزومني و توبه نڭ كناه ایشله نن زمانه منحصر اولمدیغنی آڭلاتارق ، بو خصوصده سلیمان و ایوب عليه السّلاملري أورنك اولارق كوستردكدن صوڭره قرآن عظیم الشانده واقع اولان آیتلری یعنی [ نِعْمَ الْعَبْدُ اِنَّهُ اَوَّابٌ ] آیت كریمه سنی و اونلر حقّنده ، ” او نه كوزل قولدر ! دائما توبه ایدردی “ دییه اونلرڭ كناهلری یوق ایكن توبه ایتدكلرینی و مدح الهيه مظهریتلرینی آڭلاتیر و بزم ده هر زمان توبه كار اولمه مزي بویوروردی . “ [١]

خسرو أفندینڭ صحبتلرینه دائر بوندن صوڭره كی قيصيملرده آقتاريلان نقللر ایكی یوزدن فضله طلبه سیله یوز یوزه یاپیلان كوروشمه لرده آڭلاتيلانلردن آلینارق درلنمشدر .

رسالۀ نورڭ اساسلرینی طلبه لرینه دواملی صورتده آڭلاتان خسرو افندی ، صداقت و ثبات خصوصنه دە صیق صیق دقّت چكردی . زیرا ایمان و قرآن خدمتی پك چوق زورلقلرله دوام ایدییوردی . باصقیلر ، كوزتله مه لر ، اشكنجه لر ، ظلملر ، محكمه لر ، حپسلر ایستر ایسته مز رسالۀ نوردن استفاده ایتمك ایسته ینلری قورقوتویور ، رسالۀ نور دعواسنی اوموزلامق ایسته ینلری تدیرگین ایدییوردی .

خسرو افندی بو زور شرطلر آلتنده خدمت ایدن طلبه لرینی شویله مژده لردي : ” ایلریده چوق ذاتلر كلیر ، سزی چوق كچرلر . اما ثواب جهتنده كچه مزلر . چونكه اونلرڭ آلمش اولدیغی ثوابلري سزڭ ده دفتر حسناتيڭزه یازارلر . صادق قاليرسه ڭز تمل اولورسڭز . اوت ، علمده چوق ایلری ذاتلر كلیر ، سزی چوق دفعه كچرلر . ( فقط ثواب جهتنده كچه مزلر ) “ [٢]

زمان زمان ، ” قرداشم ! نورجيسڭ ، ناصل قورقارسڭ ؟ قورقارسڭ ، ناصل نورجيسڭ ؟ “ دییه رك طلبه لرینه جسارت آشیلایان خسرو افندی ، ” میوه لی آغاچ كبی اولڭ ! انسانلر اوڭا طاش آتاركن ، او انسانلره میوه آتار “ دیردی . ” مصیبتلره قارشی أویله متن و أویله سنه طایانیقلی اولملیسڭزكه ؛ مثلا سرعتلی آقینتیسی اولان بر نهرڭ تام اورته سنده باشنی قالدیرمش بر قیا پارچه سی كبی اولملیسڭز . نهرڭ صویی ، او نهرڭ اورته سنده باش چیقارمش قيايي یرندن سوكوب آتمق ایچون ، متمادیًا قيايي قوپارمق ایچون چالیشیر . باش چیقاران قیا دە صاغيندن و صولندن كلن صو آقينتيسني اوموزی أوزرندن سن ده كچ ، سن ده كچ دییه رك مقابله ایتدیگی كبی ، سز ده سزه كلن مصيبتلرە سن ده كچ ای مصیبت ، سن ده كج دیيڭز . “ دییه رك متانت درسی ویرردی .

یینه ، ” بز بوكونه قدر اللّٰه یولنده پك چوق صیقینتیلر چكدك . براز دە اللّٰه یولنده سز چكڭ . دویدیغڭز بعض شیلره قارشی صاغر اولون و صبر ايدڭ “ [٣] كبی تلقيناتلرله طلبه لرینی ، ایمان خدمتی یولنده قارشيلاشيلمه سي محقّق اولان صیقینتی و امتهانلره قارشی اللّٰه رضاسی ایچون صبرلی و حاضرلقلی اولمەیە دعوت ایدردی .

اوچنجی فیلیز اولان بو یڭی نور طلبه لری رسالۀ نوردن قزاندقلری ایمان و خسرو افندیدن آلدیقلری صداقت و ثبات درسلری سایه سنده هیچ تعویض ویرمدن حقّ بیلدكلری یولدن شاشمييورلردي . هیچ بر ظلم و باصقی دە اونلری بو یولدن آليقويامييوردي . بر نور طلبه سی موضوع ایله ایلگیلی بر خاطره سنی شویله آڭلاتمقده در :

” بر كون اسپارطه ده ، استادمزڭ زیارتنه كیدركن یولده قارشیمه بر پولیس چیقدی . صوردی : ‘ نره یه كیدییورسڭ ؟ ‘ ’ شوراده بویوك بر ذات وار ، اونی زیارته كيدييورم دیدم . ‘ زیارت ایده جك باشقه كیمسه بولامدڭمي ؟ ‘ دیدی . بن ده ، ‘ بولامادم دیدم . بونڭ أوزرینه ألمده كی چانطه يي چكوب آلدی و اونڭله بنی دوگمه يه باشلادی . صوڭره بیراقدی . بن ده يولمه دوام ایتدم . استادمزڭ حضورینه كیردگمده باشمدن كچنلري آڭلاتدم . استادمز ، اوراده كی قرداشلره بنی كوستره رك شویله دیدی : ‘ ایشته كورییورسڭز ؛ بزم طلبه مز بویله در ، طاياغي یر ، صداقتی و ثباتی صارصیلماز ، یینه كلیر . “ [٤]

[ ١ ] خیرات وقفی آرشيوي كری

[ ٢ ] خیرات وقفی آرشيوي كری

[ ٣ ] خیرات وقفی آرشيوي كری

[ ٤ ] خیرات وقفی آرشيوي كری